Zakład Badań Geośrodowiska

STACJE TERENOWE - SZYMBARK

Obszar badań znajduje się w północno-zachodniej części Beskidu Niskiego, granicząc z Pogórzem Ciężkowickim od północy i Dołami Jasielsko-Sanockimi od wschodu. Pod względem fizjograficznym jest to teren charakterystycznego w Karpatach przenikania się dwóch typów rzeźby – beskidzkiej i pogórskiej, nawiązujących do litologii i tektoniki podłoża. Ta charakterystyczna dla obszarów górskich cecha wyraźnie odzwierciedlona jest w piętrowości klimatyczno-roślinnej, glebowej, stosunków wodnych i przebiegu procesów morfogenetycznych.

Teren badań obejmuje fragment zlewni Ropy, z głównymi dopływami Bystrzanką i Bielanką. Przełomowa dolina Ropy oddziela pasmo Maślanej Góry – 753 m n.p.m., najdalej na północ wysuniętą część Beskidu Niskiego, od położonego na południe od doliny pasma: Łysa Góra – Szeroki Wierch – Miejska Góra – Bartnia Góra, wznoszącego się 630–645 m n.p.m., przeciętego głęboką, przełomową doliną Bielanki. Grzbiety beskidzkie, rozcięte głębokimi dolinami wciosowymi i podcięte niszami osuwisk są całkowicie zalesione (regiel dolny). Garby pogórskie, otaczające pasma beskidzkie, prawie w całości użytkowane rolniczo ( z małymi płatami leśnymi Tilio carpinetum), wznoszą się 450-550 m n.p.m. Płaskie i wyrównane dno doliny Ropy (z resztkami roślinności łęgowej) o szerokości 200–500 m, położone jest na wysokości 300–325 m n.p.m. Deniwelacje rzędu 300-450 m, nachylenia stoków przekraczające na grzbietach górskich 30°, a na pogórskich 20°, są przyczyną dużego natężenia procesów modelujących środowisko przyrodnicze obszaru badań.

Prezentowany obszar badań znajduje się w brzeżnej części płaszczowiny magurskiej, silnie zaburzonej tektonicznie, z licznymi uskokami i wtórnie sfałdowanymi warstwami. Najwyższe wzniesienia beskidzkie zbudowane są z piaskowców magurskich, podścielonych w przeważającej części przez eoceńskie łupki pstre. Pogórskie garby budują przeważnie piaskowcowo-łupkowe warstwy inoceramowe z synklinami łupków pstrych. Taki układ warstw sprzyja rozwojowi osuwisk, którymi objęta jest znaczna część stoków.

Na gliniastych pokrywach zwietrzelinowych, z dużym udziałem frakcji kamienistej, wykształciły się różne typy gleb brunatnych, o składzie mechanicznym glin średnich i ciężkich, często oglejonych. Na terenach osuwiskowych przeważają plastosole (gleby ilaste), a w dnach dolin gleby aluwialne i aluwialno-deluwialne.

Teren badań znajduje się w przeważającej części w piętrze klimatu umiarkowanie ciepłego, z średnią roczną temperaturą 7,6°C i roczną sumą opadu 810 mm. Najwyższe wzniesienia, powyżej 600 m n.p.m., znajdują się w piętrze umiarkowanie chłodnym, z średnią roczną temperaturą poniżej 6,5°C.