Powiązania funkcjonalne między polskimi metropoliami

Celem podstawowym projektu było określenie siły wzajemnych powiązań funkcjonalnych pomiędzy polskimi metropoliami (z uwzględnieniem interakcji z wybranymi sąsiednimi metropoliami zagranicznymi). Cele cząstkowe objeły analizę poszczególnych rodzajów interakcji, w tym powiązań pierwotnych (ekonomicznych, migracyjnych, turystycznych, naukowo-badawczych i osobistych) oraz wtórnych (będących ich przejawem – transportowych i telekomunikacyjnych). Jako cele pomocnicze uznano:

• Określenie roli interakcji pomiędzy metropoliami względem wszystkich powiązań krajowych (stopień funkcjonalnej metropolizacji kraju);
• Określenie relacji pomiędzy siłą powiązań wewnętrznych i zewnętrznych, w szczególności dla metropolii polskich położonych w pobliżu granic państwowych (ciążenie dośrodkowe i odśrodkowe);
• Wskazanie układów metropolii o najsilniejszych relacjach wzajemnych;
• Identyfikacja czynników decydujących o sile powiązań na danym kierunku oraz o pozycji miast w sieci metropolii.

Jako równie ważne przyjąć trzeba cele aplikacyjne projektu. Wiążą się one z kluczowym znaczeniem planowanych badań dla diagnozy przemian polskiej przestrzeni oraz dla właściwej polityki regionalnej i sektorowej. Celami aplikacyjnymi były:

• Porównanie intensywności interakcji na poszczególnych kierunkach z istniejącą i planowaną infrastrukturą, głównie transportową i telekomunikacyjną;
• Wskazanie potencjalnych pasm rozwojowych związanych z silnymi powiązaniami;
• Sformułowanie prognozy w zakresie dalszego rozwoju procesów metropolizacji w Polsce oraz ich skutków przestrzennych.

Efektem przeprowadzonych badań były macierze powiązań i mapy interakcji, wskaźniki oceny popytu na infrastrukturę transportową i telekomunikacyjną oraz prognozy i scenariusze rozwoju badanych procesów. Każdy z wymienionych elementów opracowany został dla poszczególnych rodzajów interakcji oraz w postaci syntetycznej. Uzyskany został kompleksowy obraz sieci metropolii polskich umocowanych w systemie ogólnoeuropejskim. Nastąpiło znaczące rozszerzenie wiedzy o rozwoju powiązań funkcjonalnych między głównymi ośrodkami polskiej sieci osadniczej. Podjęta zostanie próba konstrukcji modelowania opisu rozwoju tych powiązań. Jednocześnie nastąpiło rozwinięcie metodyki badań niektórych powiązań funkcjonalnych w aspekcie przestrzennym (np. powiązań kapitałowych), przy niemal zupełnym braku prowadzonych obecnie analiz w tym zakresie.