Rozmieszczenie inwazyjnych gatunków roślin w dolinach małych rzek wschodniego Mazowsza

Głównymi celami projektu są:

• ocena wypełniania przestrzeni dolin małych rzek wschodniego Mazowsza przez inwazyjne gatunki roślin, w zróżnicowanych warunkach siedliskowych i użytkowania ziemi (na przykładzie dolin: Świdra, Wilgi i Rządzy),
• ocena wpływu czynników abiotycznych (geomorfologicznych oraz glebowych), biotycznych (szaty roślinnej, w tym m.in. konkurencji międzygatunkowej) i antropogenicznych (użytkowania ziemi) na rozmieszczenie inwazyjnych gatunków roślin w dolinach małych rzek wschodniego Mazowsza,
• porównanie sposobów wypełniania przestrzeni przez inwazyjne gatunki roślin w wymienionych wyżej dolinach rzecznych,
• porównanie sposobów wypełniania przestrzeni przez inwazyjne gatunki roślin występujące w dolinach małych rzek z dolinami rzek dużych: Wisły i Bugu.

Jako tereny badań zostały wybrane trzy doliny rzeczne: Świdra, Wilgi i Rządzy, położone niemal na całej swojej długości na Nizinie Środkowomazowieckiej. Roślinność wybranych dolin nie podlegała dotychczas szczegółowym obserwacjom, zatem niniejsze badania pozwolą na:

• uzupełnienie wiedzy geobotanicznej i ekologicznej,
• zaprezentowanie pewnych wzorców zajmowania siedlisk dolin małych rzek przez obce inwazyjne gatunki roślin,
• lepsze zrozumienie mechanizmów procesu inwazji przez gatunki roślin związane z dolinami rzecznymi,
• przewidywanie kierunków i natężenia procesu inwazji,
• wykorzystanie uzyskanych wyników do szerszych analiz flory i zbiorowisk roślinnych - inwentarza nizinnych dolin rzecznych,
• ewentualne zaplanowanie form ochrony określonych fragmentów dolin Świdra, Wilgi i Rządzy.

W 2011 roku wykonano wielowymiarowe modele występowania dla czterech najczęstszych gatunków inwazyjnych w dolinach małych rzek wschodniego Mazowsza: klonu jesionolistnego Acer negundo, kolczurki klapowanej Echinocystis lobata, niecierpka drobnokwiatowego Impatiens parviflora i nawłoci późnej Solidago gigantea. Modele te opracowano metodą drzew klasyfikacyjnych, wykorzystując 44 zmienne objaśniające należące do pięciu kategorii:

• położenie powierzchni badawczych w przestrzeni geograficznej,
• ukształtowanie terenu,
• użytkowanie ziemi,
• właściwości gleby,
• parametry florystyczno-fitosocjologiczne.