Geopolityczne, etniczne i migracyjne uwarunkowania przekształceń społeczno-demograficznych struktur przestrzennych
Termin: -
Kierownik: Mariusz Kowalski
Wykonawcy: Denis Cerić, Mariusz Kowalski, Marek Więckowski, Rafał Wiśniewski
Prace dotyczące zadania badawczego sytuują się na pograniczu geografii ludności i geografii politycznej. Istotnym elementem analizy jest przedstawienie rozwoju polskiej i światowej myśli geopolitycznej. W ramach tego tematu przeanalizowane zostaną najważniejsze koncepcje geopolityczne, autorstwa takich badaczy, jak: A. Danilewski, T. Masaryk, J. Kjellen, I. Dusinski, F. Ratzel, A. Mahan. Głównym wykonawcą tego tematu jest P. Eberhardt.
Badania z zakresu szeroko rozumianej geografii politycznej (także z perspektywy jej historycznej ewolucji) koncentrują się na zagadnieniach geopolitycznego położenia Polski oraz ewolucji krajobrazu politycznego Polski i Europy środkowo-wschodniej (M. Kowalski).
Ważną częścią omawianego zadania badawczego stanowią badania w zakresie sytuacji narodowościowej państw Europy środkowej i wschodniej. Przedmiotem zainteresowania są przede wszystkim Polska oraz kraje dawnego ZSRR, przede wszystkim sąsiadujące z Polską (P. Eberhardt, M. Kowalski, M. Kupiszewski i E. Jankowska). Temat obejmuje problematykę zróżnicowania narodowościowego, izolacji przestrzennej i narodowościowej, a także zagadnienia tożsamości narodowej oraz przemian ilościowych i migracji (R. Wiśniewski).
Prowadzone są także prace nad porównaniem zróżnicowania etnicznego i społecznego wielkomiejskich aglomeracji w Europie Środkowej i Zachodniej na przykładzie Warszawy i Leeds w Wielkiej Brytanii (M. Kupiszewski).
Podejmowane będą również badania dotyczące przemian społeczno-demograficznych w Polsce (m.in. procesy depopulacyjne, starzenie się społeczeństwa i ich wpływ na różne aspekty działalności człowieka), ze szczególnym uwzględnieniem obszarów przygranicznych (R. Wiśniewski).
Publikacje
Przegląd Geograficzny
- Eberhardt Piotr: Poglądy antropogeograficzne i geopolityczne Friedricha Ratzla. - Przegląd Geograficzny 2015, 87, 2 - s. 199-224.
- Eberhardt Piotr: Koncepcja nawalizmu Alfreda Thayera Mahana. - Przegląd Geograficzny 2013, 85, 4 - s. 629-654.
- Eberhardt Piotr: Rosja i Europa według Mikołaja Danilewskiego. - Przegląd Geograficzny 2012, 84, 4 - s. 597-616.
Artykuły, rozdziały, referaty i inne
- Eberhardt Piotr: Vision for a future Europe according to a Russian map of 1914: A research note [tekst w j. hebrajskim]. - Horizons in Geography: Studies in Geography 2018, 94 - s. 164-171.
- Bell Martin, Bernard Aude, Charles-Edwards Elin, Kupiszewska Dorota, Kupiszewski Marek, Stillwell John, Zhu Yu, Ueffing Philipp, Booth Alison: The IMAGE inventory. A user guide. Brisbane: Queensland Centre for Population Research, University of Queensland, 2015 - 24 s. (Working Paper; 01)
- Eberhardt Piotr: Wizja przyszłej Europy wg mapy rosyjskiej z 1914 r. - Przegląd Geopolityczny 2013, 6 - s. 9-16.
- Eberhardt Piotr: Stopień trafności polskich prognoz demograficznych. - Czasopismo Geograficzne 2012, 83, 1-2 - s. 3-28.
- Eberhardt Piotr: Koncepcje geopolityczne Iwana Dusińskiego. - Studia z Geografii Politycznej i Historycznej 2012, 1 - s. 39-60.
- Rosik Piotr, Wiśniewski Rafał: Ruch graniczny z Polski do obwodu kaliningradzkiego na tle pozostałych odcinków zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. [w]: Demokracja lokalna a współpraca transgraniczna na pograniczu polsko-rosyjskim. Red. Arkadiusz Żukowski, Marcin Chełminiak, Wojciech Kotowicz, Wojciech T. Modzelewski. Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych, 2012 - -
Artykuły od 2013 roku
- Eberhardt Piotr: Powojenna zachodnia granica polski wg projektu Biura Prac Politycznych z października 1940 roku. - Przegląd Geopolityczny 2018, 24 - s. 45-56.
- Eberhardt Piotr: Uwarunkowania polityczne formowania się wschodniej granicy II Rzeczypospolitej. - Przegląd Geopolityczny 2018, 26 - s. 9-31.
- Eberhardt Piotr: Polskie Imperium Słowiańskie według map Stanisława Wendekera z 1939 r. i Konfederacji Narodu z 1941 r. - Studia GeoHistorica 2017, 5 - s. 190-199.
- Rees Philip, Bell Martin, Kupiszewski Marek, Kupiszewska Dorota, Ueffing Philipp, Bernard Aude, Charles-Edwards Elin, Stillwell John: The impact of internal migration on population redistribution: an international comparison. - Population Space and Place 2017, 23, 6 - s. 1-22.
- Wiśniewski Rafał: Spatial differentiation of urban population change in Russia. - Bulletin of Geography-Socio-Economic Serie 2017, 38 - s. 143-162.
- Wiśniewski Rafał: Etniczny wymiar depopulacji w Rosji w ujęciu regionalnym. - Przegląd Wschodnioeuropejski 2017, 8, 2 - s. 125-143.
- Eberhardt Piotr: Koncepcja Rzeszy Słowiańskiej według Karela Kramářa. - Przegląd Geopolityczny 2016, 18 - s. 19-37.
- Stillwell John, Bell Martin, Ueffing Philipp, Daras Konstantinos, Charles-Edwards Elin, Kupiszewski Marek, Kupiszewska Dorota: Internal migration around the world: comparing distance travelled and its frictional effect. - Environment and Planning A-Economy and Space 2016, 48 - s. 1657-1675.
- Wiśniewski Rafał: Ludność żydowska w krajobrazie etnicznym Rosji (1989-2010). - Kwartalnik Historii Żydów 2016, 4 - s. 911-927.
- Bell Martin, Charles-Edwards Elin, Kupiszewska Dorota, Kupiszewski Marek, Stillwell John, Zhu Yu: Internal migration data around the World: Assesing contemporary practice. - Population Space and Place 2015, 21, 1 - s. 1-17.
- Eberhardt Piotr: Formowanie się granic polityczno-administracyjnych Białorusi w XX wieku. - Przegląd Wschodni 2015, 13, 3 - s. 807-838.
- Kowalski Mariusz: Poles in the Dutch Cape Colony 1652-1814. - Werkwinkel-Journal of Low Countries and South African Studies 2015, 10, 1 - s. 65-96.
- Eberhardt Piotr: Yves Lacoste jako geograf i geopolityk. - Studia z Geografii Politycznej i Historycznej 2014, 3 - s. 243-279.
- Eberhardt Piotr: Wizja przyszłej Europy wg mapy rosyjskiej z 1914 r. - Biuletyn Geopolityczny 2013, 2 - s. 10-15.
- Eberhardt Piotr: Granice polityczno-administracyjne państwa niemieckiego w XX wieku. - Czasopismo Geograficzne 2013, 84, 1-2 - s. 3-20.
Monografie od 2013 roku
- Wiśniewski Rafał, Mazur Marcin, Śleszyński Przemysław, Szejgiec-Kolenda Barbara: Wpływ zmian demograficznych w Polsce na rozwój lokalny. Warszawa: IGiPZ PAN, 2020 - 222 s. (Prace Geograficzne; 274)
- Eberhardt Piotr: Granice polityczne Polski i jej sąsiadów w XX wieku (wybrane zagadnienia). Kraków: Polskie Towarzystwo Geopolityczne, 2018 - 372 s.
- Eberhardt Piotr: Rozwój światowej myśli geopolitycznej. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Oginiec, 2016 - 306 s.
Rozdziały od 2013 roku
- Kupiszewski Marek: Przyszłość demograficzna Polski. [w]: Transformacje. Przewodnik po zmianach społeczno-ekonomicznych w Polsce. Red. nauk. Agata Górny, Paweł Kaczmarczyk, Magdalena Lesińska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2016 - s. 80-97.
Abstrakty, recenzje, notatki
- Bell Martin, Rees Philip, Kupiszewski Marek, Kupiszewska Dorota, Ueffing Philipp, Bernard Aude, Charles-Edwards Elin, Stillwell John: The impact of internal migration on population redistribution: an international comparison. [w]: Demographic Change and Policy Implications. European Population Conference, August 31 – September 3, 2016, Mainz, Germany. The Hague: European Association of Population Research, 2016 - s. 199.
Monografie, raporty
- Zymnin Anatoliy, Kowalski Mariusz, Sielewicz Michalina, Focica Tiberiu, Kowcuń Sylwia, Bryzek Szymon, Brusnyk Sergiusz, Dąbrowska Eliza, Malinowski Tomasz, Ionescu Ecelino: Workers from Asia - solution for the labour shortage in Romania. Warszawa: EWL S.A., Uniwersytet Warszawski, 2022 - 19 s.
- Zymnin Anatoliy, Kowalski Mariusz, Sielewicz Michalina, Klages Karolina, Kowcuń Sylwia, Bryzek Szymon, Lytvynenko Olena, Brusnyk Sergiusz, Dąbrowska Eliza, Koszykowska Dorota, Stelmach Filip: Refugees from Ukraine – vocational activation in Poland and Germany. Warszawa: EWL S.A., Uniwersytet Warszawski, 2022 - 27 s.
- Zymnin Anatoliy, Kowalski Mariusz, Sielewicz Michalina, Klages Karolina, Kowcuń Sylwia, Bryzek Szymon, Lytvynenko Olena, Brusnyk Sergiusz, Dąbrowska Eliza, Koszykowska Dorota, Stelmach Filip: Uchodźcy z Ukrainy – aktywizacja zawodowa w Polsce i Niemczech. Warszawa: EWL S.A., Uniwersytet Warszawski, 2022 - 27 s.
- Zymnin Anatoliy, Kowalski Mariusz, Sielewicz Michalina, Vlk Radek, Focica Tiberiu, Kowcun Sylwia, Bryzek Szymon, Gliński Przemysław, Brusnyk Sergiusz: Ukrainian refugees in Poland, the Czech Republic and Romania. Warszawa: EWL S.A., Uniwersytet Warszawski, 2022 - 19 s.
- Zymnin Anatoliy, Kowalski Mariusz, Sielewicz Michalina, Vlk Radek, Focica Tiberiu, Kowcuń Sylwia, Bryzek Szymon, Gliński Przemysław, Brusnyk Sergiusz: Uchodźcy z Ukrainy w Polsce, Czechach i Rumunii. Warszawa: EWL S.A., Uniwersytet Warszawski, 2022 - 19 s.