IGiPZ PAN > Badania > Projekt

Dostępność potencjałowa regionu a jego potencjał rozwojowy w "zjednoczonej" Europie - zasięg przestrzenny, długość podróży i efekt granicy (EU-ROAD-ACC)

Termin: -

Kierownik: Piotr Rosik

Wykonawcy: Sławomir Goliszek, Tomasz Komornicki, Marcin Stępniak, Barbara Szejgiec-Kolenda

Numer projektu: UMO-2014/13/B/HS4/03397

Celem głównym projektu EU-ROAD-ACC, mającym charakter poznawczy, jest analiza współzależności między poziomem drogowej dostępności potencjałowej, a rozwojem społeczno-ekonomicznym regionu przy dostępności badanej w różnej skali przestrzennej; 2. dla różnych długości podróży; 3. z uwzględnieniem tzw. efektu granicy.

Celem uzupełniającym o charakterze  metodycznym jest zaproponowanie metodologii badawczej obliczania wskaźników dostępności transportowej z wykorzystaniem modelu potencjału, w tym:

  1. Obliczania dostępności w różnych skałkach przestrzennych (zasięg europejski, zasięg europejskich makroregionów oraz grup krajów, a także zasięg krajowy);
  2. Szacowania dostępności dla krótkich i długich podróży na podstawie różnicowania parametru beta w wykładniczej funkcji oporu przestrzeni (exponential distance decay function);
  3. Oszacowywania roli granic z uwzględnieniem tzw. efektu granicy (border effect) z uwzględnieniem roli granicy zewnętrznej strefy Schengen.

Hipoteza badawcza: Analiza wpływu infrastruktury transportu (w tym drogowej) na poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego na poziomie regionalnym powinna być wykonywana w ujęciu wielowariantowym. W zależności od zasięgu przestrzennego badania, długości podróży oraz tzw. efektu granicy wpływ poziomu dostępności na potencjał rozwojowy regionu może się znacznie różnić. Uwarunkowania geopolityczne decydują o różnicach we wpływie zasięgu przestrzennego oraz tzw. efektu granicy w badaniu współzależności między poziomem dostępności a poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego w różnych częściach Europy. W przypadku wpływu długości podróży istotny jest również poziom rozwoju infrastrukturalnego (gęstość sieci dróg szybkiego ruchu) oraz gęstość sieci osadniczej.

Projekt ma interdyscyplinarny charakter, ponieważ zawiera w sobie wiele aspektów z dziedzin tak pozornie odległych jak ekonomia i ekonometria (potencjał rozwojowy regionu, modelowanie ekonometryczne, regionalna funkcja  produkcji), geografia transportu (dostępność potencjałowa), inżynieria ruchu (funkcja oporu przestrzeni, model prędkości ruchu, najkrótsza ścieżka podróży, sieci transportowe), a także geopolityka (wpływ granicy strefy Schengen, wpływ kolejek na granicach, potencjał w europejskich makroregionach oraz grupach krajów, bariery antropogeniczne). Tym samym nowa wiedza będzie dotyczyła nie tylko poszczególnych dziedzin nauki, ale również, poprzez swoją interdyscyplinarność, stworzy na gruncie polskim nowe perspektywy w zakresie analizy dostępności transportowej. Pośrednio poprzez promocję zjednoczonej Europy bez granic projekt mógłby stać się jednym z nośników integracji europejskiej, rozszerzania strefy Schengen i Unii Europejskiej, co jest szczególnie istotne w warunkach zagrożenia procesów demokratyzacji krajów sąsiadujących z UE. Planowane publikacje na tzw. liściefiladelfijskiej byłyby pierwszymi publikacjami polskich autorów odnoszących się na poziomie europejskim do zagadnień dostępności w ujęciu empirycznym.

Publikacje

Rozdziały od 2013 roku

Artykuły od 2013 roku

Abstrakty, recenzje, notatki

Monografie od 2013 roku

  • Rosik Piotr, Komornicki Tomasz, Goliszek Sławomir, Duma Patryk: Dostępność potencjałowa regionów w Europie - zasięg przestrzenny, długość podróży i efekt granicy (EU-ROAD-ACC). Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2020 - 134 s. (Prace Geograficzne; 270)

Wróć