Ocena wpływu projektów drogowych realizowanych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na zwiększenie dostępności transportowej województw

Projekty drogowe realizowane w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych należą do najbardziej wymiernych (możliwych do skwantyfikowania, a tym samym ewaluacji) przedsięwzięć wspieranych ze środków Unii Europejskiej. Ich analiza daje realną możliwość oceny efektywności samych programów regionalnych jako instrumentu polityki spójności (w większości krajów Europy nie istnieją odpowiedniki polskich RPO). Daje także szansę na porównanie sprawności instytucjonalnej poszczególnych władz wojewódzkich. W kontekście często przywoływanej potrzeby koncentracji środków strukturalnych, kluczowe wydaje się spojrzenie na badane projekty pod kątem ich potencjalnie dużego rozdrobnienia.

Zmiany dostępności są jedną z najważniejszych, obok poprawy bezpieczeństwa i płynności ruchu, konsekwencji rozbudowy infrastruktury drogowej. Z oczywistych względów największe zmiany dostępności są efektem inwestycji na sieci autostrad i dróg ekspresowych, a w dalszej kolejności również pozostałych dróg krajowych. Relatywnie mniejsze zmiany, ale jak pokazuje niniejszy raport, również w kontekście lokalnym bardzo znaczące, przynosi rozbudowa dróg wojewódzkich.

Przeprowadzenie jednoczesnego badania dla wielu (150 największych projektów na sieci dróg wojewódzkich) pozwoliło na ocenę łącznych efektów większości inwestycji drogowych w ramach RPO. Analizę zmian dostępności przeprowadzono na poziomie krajowych (dla 2321 rejonów komunikacyjnych), wewnętrznym wojewódzkim (niezależnie dla 16 województw) oraz dla 10 studiów przypadku (symulacje efektu netto zmian dostępności). Wyniki zostały przedstawione w postaci kartogramu na poziomie gminnym (49 rycin) oraz w postaci tabel pokazujących rezultaty oraz wskaźniki efekt/nakład dla 16 województw. Tym samym sumaryczny efekt zmian dostępności w wyniku realizacji inwestycji jest widoczny dla wszystkich regionów, co pozwoliło na wyciągnięcie wniosków i rekomendacji dla polityki spójności.

Analiza zmian dostępności potencjałowej w wyniku inwestycji zrealizowanych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych 2007-2013 pozwala zatem na sformułowanie kilku ogólniejszych wniosków