Peri-urban Land Use Relationships - Strategies and Sustainability Assessments Tools for Urban-Rural Linkages (PLUREL)

Projekt realizowany jest w ramach 6 Programu Ramowego UE przez 31 uniwersytetów i instytucji badawczych z 14 krajów Unii Europejskiej i Chin. Prace w projekcie koordynowane są przez zespół z Uniwersytetu w Kopenhadze. Projekt rozpoczął się w roku 2007 a zakończy w roku 2010.

Przedmiotem studiów prowadzonych w ramach projektu PLUREL jest kształtowanie się i funkcjonowanie obszarów o charakterze peri-urban – obszarów styku między terenami zurbanizowanymi a terenami rolniczymi. Relacje między tymi terenami, formy i intensywność zagospodarowania mają daleko idące konsekwencje dla jakości życia mieszkańców nie tylko tych obszarów ale także miast, które obszary te otaczają. Presja urbanistyczna prowadzi do ubożenia stref peri-urban w sensie pogarszania się jakości walorów i zasobów środowiska przyrodniczego. Celem projektu PLUREL jest m.in. analiza przyczyn i skutków przemian stref peri-urban, określenie trendów ich rozwoju, ocena strategii i polityk rozwojowych, formułowanie scenariuszy rozwoju i budowanie modeli przedstawiających skutki realizowanych opcji rozwojowych. Rezultaty studiów powinny wspomóc planistów i zarządzających rozwojem w budowaniu strategii, które zapewnią zrównoważony rozwój tych obszarów.

Projekt realizowany jest w ramach zintegrowanych 5 modułów tematycznych.

• Moduł 1 koncentruje się na identyfikacji i analizie czynników sprawczych, które prowadzą do ewolucji funkcjonalnej oraz sposobów zagospodarowania i wykorzystania terenu w strefach peri-urban. Analizowane są kwestie takie jak ścieżki rozwoju gospodarczego, charakter procesów urbanizacji, postęp technologiczny, zmiany demograficzne, migracje i zmiany klimatu.
• W module 2 prowadzone są prace nad wpływem zidentyfikowanych czynników sprawczych na popyt na zasoby przestrzeni w różnych układach przestrzennych i kontekstach wynikających z unikalnych cech regionów.
• W module 3 prowadzone są badania studiów przypadku, którymi są: Obszar Metropolitalny Warszawy, Lipsk, Haga, Manchester, Montpellier i Koper. Badania w tym module realizowane są w ścisłej współpracy z przedstawicielami władz samorządowych z tych miast i regionów. Badania mają na celu określenie modelu dotychczasowego rozwoju, jego skutki dla stref peri-urban, ocenę stosowanych strategii rozwoju oraz określenie nowych podejść, mechanizmów i instrumentów planistycznych, które są niezbędne dla realizowania koncepcji zrównoważonego rozwoju na obszarach peri-urban.
• W module 4 prowadzona jest ocena wpływu czynników sprawczych na rozwój miast i regionów. W ocenie tej stosowane jest oryginalne podejście i wskaźniki opisujące skutki w sferze społecznej, ekonomicznej i przestrzennej.
• Moduł 5 integruje zebrane informacje i zgromadzona wiedzę w postaci wskazań dotyczących pożądanych strategii i polityk rozwoju oraz podejść do kwestii rozwoju i zestawu narzędzi planistycznych służących realizacji celów rozwoju zrównoważonego. Rezultaty modułu 5 powinny wspierać dobrze uzasadnionymi argumentami proces podejmowania decyzji na temat ścieżek rozwoju.

Efektem projektu PLUREL będzie m.in. instrumentarium służące ocenie społecznych, ekonomicznych i przestrzennych skutków realizowanych strategii i polityk rozwojowych na obszarach peri-urban i innych obszarach doświadczających silnej presji urbanizacyjnej. Przygotowany zostanie także przewodnik dla praktyków – planistów i lokalnych polityków przedstawiający najlepsze praktyki i rekomendacje dotyczące polityk rozwoju.

Wykonawcy spoza IGiPZ PAN: dr Mirosław Grochowski, dr Elżbieta Kozubek